Bezoek Geothermie Energiebedrijf Wayland

Han van Gorp (Engineer) en Gerben de Jong (plantmanager) van Wayland Energy legden ons uit hoe hun geothermie fabriek werkte. Wat opviel was de complexiteit van de werktuigkundige en chemische technologie in de enorme installatie die wel een voetbalveld kan vullen. Het zag er overal erg schoon uit (zie foto’s hierboven).  Het was er die avond nog stil omdat ze een jaarlijkse stop-week achter de rug hadden waarin alles gecontroleerd en waar nodig bijgesteld/gerepareerd moet worden. Om de installatie weer op te starten is toestemming nodig van de toezichthouder het Staatstoezicht op de Mijnen (SODM). Die goedkeuring was gegeven voor de volgende dag (8 september).

Wat opviel was het hoge rendement dat behaald wordt met warmtewisselaar in combinatie met een warmte kracht koppeling. Mede door de zeer goede isolatie tijdens het process wordt het water dat met bijv. 60 graden omhoog gepompt wordt met 59 graden overgedragen naar de leiding die naar het warmtenet gaat waaraan 17 klanten (tuinders) gekoppeld zitten. Hoe het werkt in het kort:

• Zout water met gas (1 kuub gas per kuub vloeistof ) en bezinksel (vaste stoffen uit de ondergrond) wordt opgepompt
• Het gas en bezinksel  worden er uitgefilterd
• Het gas wordt gebruikt voor aandrijving van een motor met generator die elektriciteit opwekt voor de fabriek zelf, de filters met bezinksel worden afgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf
• De warmte van het opgepompte water uit de grond wordt via gigantische warmtewisselaars overbracht naar het circulatiesysteem van de afnemers van de warmte
• Indien nodig kan de temperatuur van het water naar de klanten in een ‘2e ronde’ nog beïnvloed worden voordat het de fabriek verlaat
• Het opgepompte water wordt, nadat het door de warmtewisselaars is geweest, weer teruggepompt in de grond. Als het opgepompte gas niet kan worden verbrand in de fabriek, dan wordt het afgefakkeld.

Het ‘doublet’ bestaat uit 2 pijpen die de grond in gaan (wel ruim 2 km diep) met een diameter van 9inch binnenzijde en zo te zien ongeveer 20 inch buitenzijde (zie 3e foto). De productiepijp haalt warm zout water van 60-80 graden uit de diepere lagen en nadat de warmte uit dit water is gehaald is het afgekoeld tot 20-40 graden en wordt het weer teruggepompt op dezelfde diepte in de poreuze zandlaag onder onze gemeente die al jaren geleden door geologen is bestudeerd en geschikt is bevonden voor geothermie.

Op die diepte liggen de 2 pijp-uiteinden wel 1,5 km uit elkaar zodat het 20-30 jaar duurt voordat de temperatuur weer ongeveer gelijk is.

Wat ook opviel is dat er dagelijks maar 1 persoon werkt en dat is de operator die vooral bezig is volgens een dagelijks routine met het controleren van de parameters op de beeldschermen en het vervangen van filters in de machines (zie foto 6) . Er kunnen behalve zout ook andere vaste deeltjes meegekomen zijn. Hij liet ons filterzakken zien die lijken op grote langwerpige stofzuigerzakken.

Die vaste deeltjes kunnen ook radioactieve materialen in zich hebben, daarop wordt continue gecontroleerd met een geigerteller, die gaat uitslaan als een bepaalde maximum waarde wordt overschreden. Dat komt zelden voor. Als dat gebeurt, is er een protocol dat bepaalt of het afgehandeld kan worden door hemzelf of door een specialistisch bedrijf uit Rotterdam. Elk Geothermie bedrijf dient te beschikken over een vergunning voor het verwerken van dit eventuele radioactief materiaal.

In de discussie vooraf kwamen talrijke vragen naar voren over de veiligheidsrisico’s die vooral in termen van drukken en temperaturen worden uitgedrukt. Helaas is er ten aanzien van de kans op trillen en verzakken van onze woningen door het op en neer pompen gedurende 20-35 jaar geen nieuws naar voren gekomen. Wayland geeft aan zich aan de voorschriften van de wet te houden. In de wet staat niets over communicatie met de bewoners. Wel staat dat in de gedragscode op de website van de gemeenschappelijke koepel van geothermie bedrijven www.geothermie.nl en het is lofwaardig van Wayland dat zij hierin investeren en ons daadwerkelijk de hoed en de rand van geothermie hebben uitgelegd. Ook hoorden we dat Gemeente Pijnacker een voorlichtingsavond voor belangstellenden gaat organiseren op 3 oktober. Alle bij geothermie betrokken partijen in onze gemeente zijn daarbij vertegenwoordigd. We hopen daar meer te horen over hoe de gemeente in de (nabije) toekomst wil omgaan met geothermie. Dit mede omdat sommige tuinders hun teelt stilleggen door de zeer hoge kosten van energie en de installatie die we bezochten niet is gekoppeld aan een wijk met woningen.

Wayland zelf heeft ook een eigen fotoreportage op hun website gezet: Inwoners Pijnacker en Delfgauw steken hun licht op over aardwarmte – Wayland Energy

Johan Molenbroek

Hans Meijerrathken